Öræfajökull, fjallabálkur suður úr Vatnajökli, þakinn jökli. Hæsti tindur hans er Hvannadalshnúkur, hæsta fjall landsins. Hann var talinn 2119 m en við nákvæma endurmælingu árið 2005 reyndist hann vera 2110 m. Ganga á Hvannadalshnjúk er hápunkturinn hjá flestu íslensku útivistarfólki. Gangan tekur um 12–15 klukkustundir og er mjög líkamlega krefjandi. Glacier Guides í Skaftafelli bjóða upp á ferðir á tindinn með leiðsögn ásamt öllum nauðsynlegum jöklabúnaði. Öræfajökull er eldfjall sem hefur gosið tveimur stórgosum á nútíma, þ.e. 1362 og 1727 með gífurlegu öskufalli og jökulhlaupum. Eyddist þá mjög byggð, einkum í fyrra gosinu. Biskupaannálar Jóns Egilssonar voru skráðir um 1580 en í þeim segir m.a. ,,að jökulinn hafi hlaupið austur í Öræfum og tekið af á einum morgni í einu flóði 40 bæi, en 8 hafi eftir staðið sem nú standa, og þar komst enginn maður undan utan presturinn og djákninn frá Rauðalæk. Eldra nafn á Öræfajökli er Knappafellsjökull.