Stóru-Akrar

Stóru–Akrar og Minni–Akrar. Stóru–Akrar voru löngum höfuðból og höfð­ingja­setur. Í Blönduhlíð eru fjórir bæir, er ganga undir nafninu Akratorfa. Einn þeirra eru Stóru–Akrar, þar sem bjó Skúli Magnússon (1711–94), síðar landsfógeti, mestan hluta sýslumannstíðar sinnar í Skagafirði og standa enn leifar af bæ sem hann lét byggja á árunum 1743–45. Eftir standa af bæ Skúla tvö samhliða hús, bæjardyr og stofa og á milli þeirra eru göng, sem liggja í krók aftan við húsin. Stofan var notuð sem þinghús á sínum tíma, og voru þar haldnir helstu fundir í hreppnum. Nýlunda var að stofan sneri stafni fram á bæjarhlað. Gengið var beint frá hlaði inn í þingstofuna en slík tilhögun varð síðar algeng á Norðurlandi á síðari hluta 18. aldar. Á henni eru nú ekki lengur útidyr. Timburgrind húsanna er sér­stök, eins konar millistig af stafverki og grindarsmíð, sem ruddi sér rúms á 18. öld. Þilgerð er forn. Í húsunum er að finna athyglisverða viði úr eldri húsum á staðnum sem bera margs konar ummerki fyrri notkunar, sum­ir þeirra prýddir strikum til skrauts. Er þar nokkrar gerðir strika að finna, en strikun á viðum er ávallt vísbending um að þeir hafi verið í betri hús­um. Hluti af húsasafni Þjóðminjasafns Íslands frá 1954. Þar er einnig félags­heimilið Héðinsminni. Á Ökrum var áður ferjustaður við Héraðsvötn. Á Minni–Ökrum bjó Bólu–Hjálmar um 27 ára skeið. Fyrir ofan bæina er Akra­fjall, 1147 m.